Ephedra foeminea Forssk. (Εφέδρα)

Οικογένεια: Εφεδρίδες

Ephedra foeminea Forssk.

Η οικογένεια αυτή ανήκει στα Γνετικά ή, αλλιώς, Γυμνόσπερμα και περιλαμβάνει μόνο ένα γένος (Ephedra). Θεωρούνται αρχέγονα φυτά και περιέχουν τα αλκαλοειδή εφεδρίνη και ψευδοεφεδρίνη με έντονη συμπαθομιμητική δράση. Χρησιμοποιείται στην Φαρμακευτική,  μερικοί υποστηρίζουν ότι χρησιμοποιείται σαν φάρμακο απο αρχαιοτάτων χρόνων (60000 χρόνια πριν) καθώς γυρεόκοκκοι του φυτού βρέθηκαν στον Shanidar IV, έναν νεατερντάλιο θαμένο στο Shanidar (σπήλαιο στο Κουρδιστάν) (Wikipedia). Στην Ελλάδα συναντάμε 3 είδη, στην περιοχή μας 1.

Λίγα Γυμνόσπερμα εξακολουθούν να επιβιώνουν στον πλανήτη μας. Τα περισσότερα επικονιάζονται με τον αέρα. Η Ephedra foeminea είναι απο τα (ακόμα πιο) λίγα Γυμνόσπερμα, που επικονιάζονται με έντομα. "Όταν γίνεται δεκτική για επικονίαση, οι άκρες τόσο των αρσενικών όσο και των θηλυκών κώνων αποπνέουν μικρά σταγονίδια διαυγούς υγρού. Αυτό το υγρό βοηθά στη λήψη και μεταφορά γύρης σε σώμα εντόμων. Ωστόσο, χωρίς διακριτή μυρωδιά, δεν ήταν πάντα ξεκάθαρο πώς ακριβώς εντοπίζουν τα φυτά τα έντομα...". Μια θεωρία λέει πως η σταγόνα αυτή αναβλύζει κατά τη φάση της Πανσελήνου και πως κάνει το φυτό να λάμπει και να προσελκύει έτσι τα έντομα. (Άρθρο: By The Light of the Full Moon στο blog IN DEFENSE OF PLANTS). Μια πιο επιστημονική προσέγγιση στη θεωρία αυτή στο: THE ROYAL SOCIETY publishing.

Δίοικος, αειθαλής θάμνος με πολλούς λεπτούς. διακλαδισμένους, γλαυκο-πράσινους βλαστούς και βλαστάρια κατακείμενα και αναρριχώμενα πάνω σε βράχους, σε άλλους θάμνους ή και σε πέτρινα κτίσματα, σχηματίζοντας μπερδεμένες, ακατάστατες μάζες μέχρι 4 μέτρα. Φύλλα αντίθετα, σαν μικρά λέπια. Η αρσενική κωνοειδής ταξιανθία είναι μακρόστενη με 4–8 ζεύγη ανθέων, το καθένα με 4–6 στήμονες (microsporangia). Τα θηλυκά άνθη συνήθως σε ζεύγη, το καθένα αποτελούμενο απο μια ωοθήκη που περιβάλλεται απο μερικώς κωνοειδή βράκτια, γίνονται κόκκινα και ζουμερά με ταξικαρπία σαν μούρο και 2 σπόρους σχεδόν καλυμένους απο τα βράκτια. Περισσότερες πληροφορίες στη Χλωρίδα μας, Φυτολόγιο, GreekFlora, Flora of Greeece.

Ephedra foeminea (αρσενικό φυτό)

Ephedra foeminea (άνθος αρσενικό)

Ephedra foeminea (θηλυκό φυτό)

Ephedra foeminea (καρπός)

Θηλυκά άνθη με τη σταγόνα (Φωτο απο Printerest)